Wywiad z Sergio Natario i AlejandrÄ… Arrue opublikowany w “El Farolito Paris tango magazine” nr 2 z lipca 2003. RozmawiaÅ‚ Alexander “Sandro” Kumminig
Od piÄ™tnastu lat stanowiÄ… jednÄ… z najbardziej znanych zawodowych par tanecznych z Buenos Aires… ona obdarzona gorÄ…cym temperamentem, on czuÅ‚y, obydwoje peÅ‚ni miÅ‚oÅ›ci. NowoczeÅ›ni milongueros, dumni z bycia tym, kim sÄ….
SERGIO NATARIO i ALEJANDRA ARRUE
Alexander: Które z Was tańczy dłużej?
Sergio: Ja. ZaczÄ…Å‚em taÅ„czyć tango w wieku 26 lat. Przedtem taÅ„czyÅ‚em rock & roll. Pewnego dnia wiozÅ‚em z lotniska mojego przyjaciela, Miguela Zotto, po jednym z jego tournee z Tango Argentino, a on powiedziaÅ‚ mi: “Sergio, dlaczego nie nauczysz siÄ™ taÅ„czyć tanga? MogÄ™ Ci przedstawić nauczycieli”.
Alexander: Przedtem nigdy nie tańczyłeś tanga?
Sergio: Nie, ale pochodzÄ™ z rodziny tangueros. Mój ojciec taÅ„czyÅ‚ od zawsze, organizowaÅ‚ nawet wieczory taneczne… ale ja od 12-ego roku życia przepadaÅ‚em za rock’iem i nie myÅ›laÅ‚em nigdy o tangu. Potem Miguel Zotto przedstawiÅ‚ mi Pepito Avellanedo, który byÅ‚ moim pierwszym mistrzem. U niego bardzo szybko nauczyÅ‚em siÄ™ taÅ„czyć, tak szybko, że po półtora roku mogÅ‚em zadebiutować jako zawodowy tancerz w cafe-show tangowym Miguel Angelo (jeden z najważniejszych cafe-show tangowych przed kryzysem) i taÅ„czyć w programie telewizyjnym na żywo, zatytuÅ‚owanym ‘Les grandes valeurs du tango…’
Alexander: Czego nauczył cię Pepito?
Sergio: Tego, co najważniejsze dla tancerza - prowadzenia. MówiÅ‚, że obojÄ™tnie, jak dobrÄ… tancerkÄ… jest twoja partnerka, jeÅ›li nie umiesz prowadzić, nie bÄ™dzie mogÅ‚a podążać za tobÄ… w taÅ„cu. Na milongach mówiÅ‚em mu “Ta kobieta, z którÄ… taÅ„czyÅ‚eÅ› przed chwilÄ…, dobrze taÅ„czy”. OdpowiadaÅ‚ mi “Cóż, tak sÄ…dzisz?” I przedstawiaÅ‚ mi jÄ…, żebym z niÄ… zataÅ„czyÅ‚. Wówczas uÅ›wiadamiaÅ‚em sobie, że nie umiaÅ‚a wcale taÅ„czyć. W rzeczywistoÅ›ci to on sprawiaÅ‚, że taÅ„czyÅ‚a. Tego wÅ‚aÅ›nie nauczyÅ‚ mnie Pepito, prowadzić kobietÄ™.
Alexander: Jak się spotkaliście?
Alejandra: SzÅ‚am na koncert, a obok sali byÅ‚ tango bar. Przyjaciółka, z którÄ… przyszÅ‚am, chciaÅ‚a wejść popatrzeć. “Nie truj o tangu, mama mówi, że to skarga rogaczy!”. Ale ponieważ moja przyjaciółka nalegaÅ‚a, weszÅ‚yÅ›my. A tam, w gÅ‚Ä™bi sali, byÅ‚ Sergio: w szarym prążkowanym garniturze, piÄ™kny 27-latek, szczupÅ‚y… powiedziaÅ‚am mojej koleżance “PosÅ‚uchaj, co do tanga, to nie wiem, ale ten facet w gÅ‚Ä™bi, zabieram go do domu”… weszÅ‚am w Å›wiat tanga z miÅ‚oÅ›ci. Pragnęłam Sergia, wiÄ™c chodziÅ‚am na wszystkie lekcje przez okoÅ‚o rok. Później poszÅ‚am na kurs z Antonio Todaro. PrzedstawiÅ‚am mu siÄ™ mówiÄ…c, że jestem przyjaciółkÄ… Sergia (z którym zaczęłam już siÄ™ spotykać), ale że on nie chce ze mnÄ… taÅ„czyć, bo zbyt źle taÅ„czÄ™. Antonio taÅ„czyÅ‚ ze mnÄ… przez godzinÄ™. ZapytaÅ‚am go na koniec “Antonio, powiedz, czy jest szansa, że pewnego dnia zastanÄ™ zawodowÄ… tancerkÄ…? JeÅ›li nie, dam sobie natychmiast spokój, bo jestem bardzo zakochanÄ…, ale naprawdÄ™ kiepskÄ… tancerkÄ…!”
Sergio: Zaraz potem przyszedÅ‚em na kurs i Antonio powiedziaÅ‚ mi “MógÅ‚byÅ› taÅ„czyć z la flaquita (tÄ… chudziutkÄ…), może siÄ™ nauczyć”. To od tego momentu zaczÄ…Å‚em taÅ„czyć z AlejandrÄ….
Alexander: Nauka była ciężka?
Alejandra: Tak, ponieważ nie wywodzÄ™ siÄ™ z baletu klasycznego, a w tym czasie tango bazowaÅ‚o na tancerkach klasycznych. PamiÄ™tam, że pewnego dnia w programie telewizyjnym miaÅ‚am wejść, robiÄ…c obroty w poprzek sceny. OczywiÅ›cie za każdym razem traciÅ‚am równowagÄ™, a choreograf mówiÅ‚ “JeÅ›li bÄ™dziecie przysyÅ‚ać mi takie tancerki, nie wiem, co pocznÄ™…” MusiaÅ‚am stanąć przy drążku! Nie miaÅ‚am wyboru. Dopiero dzisiaj można mieszać tango sceniczne (tango danza) i tango milonguero na scenie. SadzÄ™, że pierwszym, który poÅ‚Ä…czyÅ‚ te dwa style byÅ‚ Miguel Zotto.
Sergio: Trzeba uściślić, że nie jesteśmy stuprocentową parą milongueros. Pojawiliśmy się w tangu w chwili przemiany i bierzemy po trochę z obu stylów. Uczymy tanga de salon, tego tańczonego w kontakcie z podłogą, aby ludzie mogli tańczyć, ale na scenie mieszamy te dwa style.
Alejandra: De facto, tancerka baletowa lub milonguera, wszystkie taÅ„czymy tango. Ale milonguera, ponieważ nie ma wyksztaÅ‚cenia baletowego, może wÅ‚adać tylko jednym terenem: ziemiÄ…. Tancerka baletowa na szersze pole ekspresji, z wysokimi wyskokami, ekspresyjnymi ruchami, może interpretować PiazzollÄ™. Co nie znaczy, że ta pierwsza jest mniej bÅ‚yskotliwa: wielkie tancerki w historii tanga nie wywodziÅ‚y siÄ™ z baletu, tylko z tanecznego parkietu. Jestem bardzo dumna z bycia milonguerÄ…, z szybkoÅ›ci moich ruchów, z ekspresji mojego taÅ„ca. Uwielbiam tancerki, wywodzÄ…ce siÄ™ ze Å›rodowisko baletowego, ich sposób wyrazu i ich ruchy, ale wcale nie czujÄ™ siÄ™ od nich gorsza. To jak malowanie obrazu, masz możliwość malowania we wszystkich stylach, barokowym, klasycznym, impresjonistycznym… wszystko to jest sztukÄ… i wszystko jest piÄ™kne.
Alexander: Co wyróżnia styl milonguero?
Alejandra: Styl milonguero to porozumienie z ciałem innej osoby. Nadaje się więc bardziej do tańczenia na parkiecie, jest bardziej autentyczny, bliższy relacji z drugim człowiekiem, do której ludzi starają się powrócić. Gdybyśmy wszyscy zaczęli tańczyć tango danza (tango sceniczne, z figurami), zbieralibyśmy wszyscy zabójcze ciosy.
Sergio: Milonguero jest mniej doskonaÅ‚y technicznie, ale przekazuje swoje emocje lepiej niż ktokolwiek. Niektóre pary tancerzy baletowych sÄ… czÄ™sto zbyt pochÅ‚oniÄ™te stronÄ… technicznÄ… figur… niezbyt szczęśliwie.
Alexander: Technika jest zwiÄ…zana bardziej z umysÅ‚em…
Sergio: Tak, natomiast tango to uczucie. To emocje bardziej się podobają publiczności. W każdym razie, takie jest moje wrażenie i potwierdza mi to moje 15-letnie doświadczenie.
Alexander: Dlaczego tango milonguero jest dzisiaj tak poszukiwane?
Alejandra: Ponieważ jest to tango, które można tańczyć na parkiecie, to tango dla ludzi, o ludzkim wymiarze. Kiedy zaczynaliśmy tańczyć, nie było jeszcze mistrzów milongueros, to czego uczono, to było tango danza. W tamtym czasie chodziło o wyeksportowanie tanga, stąd grupy Tango Argentino, Forever Tango, Tango Passion, Tango x2. Tango danza było narzędziem podboju, które miało urzec i pozwolić pokazać światu nasze tango. Ale to, co może tańczyć większość ludzi, to tango w bliskim trzymaniu.
Alexander: Jakie są znaczące punkty w waszej wspólnej nauce tanga?
Alejandra: Antonio Todaro! Wielki mistrz, który przygotował niemal cała generację tancerzy z lat 80-tych. Miał własny styl. Włączał muzykę i tańczył obie partie, bo nie miał partnerki. Był bardzo surowy, pokazywał figury tylko jeden raz i jeśli nie było się ich w stanie zrobić, trzeba było pracować nad nimi w domu i pamiętać o krokach z kursu na kurs.
Sergio: Dawało się mu muzykę, nad którą chciało się pracować, wysłuchiwał jej i natychmiast rozpoczynał z tobą pracę. Wszyscy brali u niego lekcje: Osvaldo Zotto, Roberto Herreira, Natalia Games i Gabriel Angio, Diego i Andrea.
Alejandra: PrzeobraziÅ‚ tango danza, nadaÅ‚ mu nowÄ… estetykÄ™… Byli w tym czasie także inny wielcy mistrzowie, a wÅ›ród nich Pepito Avellaneda, jeÅ›li chodzi o milongÄ™.. “najszybsze nogi zachodu”. MiaÅ‚ 1,60 m i rozmiar buta 37, ale nikt nie taÅ„czyÅ‚ milongi tak jak on. W tym czasie Pepito i jego partnerka byli najbardziej znani. Później przyszÅ‚y inne pary. Trzeba wiedzieć jednÄ… podstawowÄ… rzecz, że dzisiaj mamy wielkich mistrzów, którzy wyÅ‚onili siÄ™ dziÄ™ki renesansowi tanga spoÅ›ród milongueros taÅ„czÄ…cych od 40 lat, i którzy mogli zacząć dawać lekcje dopiero okoÅ‚o dziesiÄ™ciu lat temu. MyÅ›lÄ™ tu o Tete, “El Flaco Danny”, Garcia, Carlito (Gavito)… którzy w czasach reżimu wojskowego nie mogli przekazywać swojej wiedzy. DziÅ› sÄ… bardzo rozchwytywani…
Alexander: Pepito miał także bardzo rozwinięte wyczucie muzyki.
Sergio: Tak, Pepito miał niesamowity słuch. Nie zajmował się krokami, tylko muzyką.
Alejandra: Kroki są ważne, ale najistotniejsze, aby tancerz, jego ruch, był odpowiedzią na muzykę. Nie tańczy się słów piosenki, słowa poruszają serce, a tańczy się do muzyki. Tancerz musi nauczyć się słuchać muzyki. Niektórzy choreografowie zajmują się najpierw krokami a później muzyką i tancerze, którzy tańczą tą samą sekwencję kroków do stu różnych tang. Ale najprawdziwsze i najtrudniejsze jest słuchanie muzyki i znajdowanie kroków, które odpowiadają grającemu instrumentowi.
Sergio: Muzyka jest jak poemat. Trzeba posÅ‚uchać jej z trzydzieÅ›ci razy, a później przeÅ‚ożyć ruch na to, co siÄ™ sÅ‚yszy… aby każde tango byÅ‚o wyjÄ…tkowe.
Alexander: Do jakiej muzyki lubicie tańczyć?
Sergio:Bardzo lubimy D’Arienzo. To taÅ„czymy najczęściej od kiedy jesteÅ›my razem. Od czasu do czasu trochÄ™ Pugliese. TaÅ„czenie Pugliese jest dla nas trudne. Kiedy czÅ‚owiek przyzwyczaja siÄ™ do taÅ„czenia w szybkim tempie, przejÅ›cie do dÅ‚uższych kroków, wolniejszego rytmu, wiÄ™kszej iloÅ›ci pauz jest trudne.
Alexander: Lubicie uczyć. Czy macie jakąś szczególną metodę?
Alejandra: Każdy maestro ma swojÄ… bibliÄ™. Tango to uczucie, które każdy wyraża na swój sposób. UczeÅ„ identyfikuje siÄ™ z mistrzem, który nadaje na tej samej fali. Temu, który zaczyna naukÄ™ mówimy zawsze, że tango opiera siÄ™ na piÄ™ciu podstawowych, prowadzonych elementach. Podstawowy krok, ocho (ósemka) do przodu, ocho do tyÅ‚u i giros (obroty) na prawo i lewo. Reszta to ich kombinacje… można robić sacady, boleo itp., ale to, co naprawdÄ™ ważne, to umiejÄ™tność zrobienia tych piÄ™ciu elementów. JeÅ›li mężczyzna już je opanuje, zaczynamy trochÄ™ komplikować elementy.
Sergio: Powtarzam zawsze, że “tangometr” nie istnieje, nie ma narzÄ™dzi do pomiaru, czy tango jest dobrze taÅ„czone, czy nie. IstniejÄ… różne style, różne sposoby nauczania. Za to istnieje kilka znaków, które poczÄ…tkujÄ…cy musi poznać: te pięć prowadzonych elementów. Później ów poczÄ…tkujÄ…cy, który już przestaÅ‚ nim być, może wybrać to, czego siÄ™ chce uczyć, tango fantasia, tango canyengue, tango salon…
Alejandra: Każdy, kto przychodzi na nasze kursy, ma swoje problemy, obawy… i musi być traktowany z miÅ‚oÅ›ciÄ…, czule, aby nabraÅ‚ zaufania. Trzeba mu dać to, czego potrzebuje, aby siÄ™ mógÅ‚ bawić, bo tango to przyjemność, radość, miÅ‚ość… To cudowny Å›rodek zbliżenia na zbliżenie siÄ™ do innych, zapomnienie o okropnym dniu i troskach.
Alexander: Co Was wzrusza w nauczaniu?
Sergio: UdzielaliÅ›my prywatnej lekcji w Rio de Janeiro komuÅ›, kto organizowaÅ‚ tam milongi. W pewnym momencie, zaczÄ…Å‚ pÅ‚akać… Zaniepokojony pytam, co siÄ™ staÅ‚o, a on tÅ‚umaczy mi, że pobiera lekcje od trzynastu lat, a wÅ‚aÅ›nie zrozumiaÅ‚, że go okradano! Ze przez ten caÅ‚y czas niczego go nie nauczono. Taka rzecz napeÅ‚nia nas dumÄ….
Alejandra: Później zarezerwował sobie u nas wszystkie wolne godziny, które nam pozostały, a jego żona, która do tej pory miała szalony problem, żeby z nim tańczyć, przyszła nas ucałować i podziękować nam. To było bardzo wzruszające. To jedna z najpiękniejszych rzeczy, jaka nam się przydarzyła. To dlatego, że nie jesteśmy małostkowi, nie jesteśmy egoistami. Uczyłam dziewczyny, które teraz tańczą lepiej ode mnie i są znane na całym świecie. To powód do prawdziwej dumy.
Alexander: Podróże?
Alejandra: Bardzo chcemy podróżować i otrzymujemy dużo zaproszeń, ale nie jesteśmy z tych, co objechali świat, zwłaszcza w związku z trójką naszych dzieci. Powtarzamy zawsze, że jeśli ktoś nas lubi, może przyjechać do nas tutaj. Czekamy na was z całą serdecznością. Jeździmy często do Brazylii i do innych państw na kontynencie.
Alexander: Mówicie po portugalsku?
Alejandra: Tak, bez problemu. Ale nie mówimy po angielsku… któregoÅ› dnia pewna kobieta przyszÅ‚a do mnie mówiÄ…c mi, że jej przyjaciel, który mówi wyÅ‚Ä…cznie po angielsku, chciaÅ‚by koniecznie brać u mnie lekcje. Zaczęłam jej mówić, że nie znam sÅ‚owa po angielsku, a on odpowiedziaÅ‚am mi “PosÅ‚uchaj, jestem SzwajcarkÄ… i nauczyÅ‚am siÄ™ taÅ„czyć w Rosji bez znajomoÅ›ci nawet jednego sÅ‚owa!”. JeÅ›li ktoÅ› naprawdÄ™ chce siÄ™ nauczyć, może CiÄ™ zrozumieć. Tango jest cielesne. I bÄ™dÄ™ bardzo szowinistyczna “Tango jest argentyÅ„skie, do cholery!”. Dlaczego musimy dostosowywać siÄ™ do rynku, dlaczego rynek nie dostosuje siÄ™ do nas, skoro tango jest argentyÅ„skie?
Alexander: Czy istnieją inne rodzaje aktywności fizycznej, które mogą pomóc przy tańczeniu tanga?
Alejandra: Niektórzy ludzie uprawiają jogę. Ja rozciągam się, ponieważ w wieku 40 lat pragnę, aby wszystko pozostało w dobrym stanie. Każdy rodzaj fizycznej aktywności może pomóc w tangu.
Alexander: Podsumowanie?
Sergio: Lubimy to, co robimy i chcielibyÅ›my, aby wszyscy taÅ„czyli tango, ponieważ to najpiÄ™kniejszy z istniejÄ…cych taÅ„ców… to nie przypadek, że taÅ„czy siÄ™ je na caÅ‚ym Å›wiecie.
TÅ‚umaczenie: Joanna Gabryszewska